Maneki Neko, japoński kot szczęścia

Maneki-neko (w wolnym tłumaczeniu „zapraszający kotek”) to uwielbiana przez Japończyków, ciesząca się sympatią całego świata figurka symbolizująca szczęście i dobrobyt. Wykonywany przez kota gest może wydawać się pożegnaniem dla osób mało obeznanych z japońską kulturą. Nic bardziej mylnego. Maneki-neko, wedle zwyczajów swojego kraju łapką przywołuje do siebie powodzenie, zdrowie, bogactwo i wiele innych dóbr. Jest to więc figurka, która może zagościć u nas jako opiekun domowego szczęścia, a także wspaniały podarunek – a zarazem życzenie, by osobie, której go damy powodziło się jak najlepiej.

Ciekawym faktem jest, iż każdy wariant kolorystyczny kotka niesie ze sobą nieco odmienne znaczenie:

• trójkolorowy kot (tradycyjny, wzorowany na japońskich kotach bobtail) – ogólnopojęte powodzenie, szczęście, pomyślność,
• złoty kot – bogactwo i dobrobyt,
• biały kot – czystość i szczęście,
• czarny kot – bezpieczeństwo, odpieranie zła,
• czerwony kot – ochrona przed złym losem i chorobą (w szczególności u dzieci).

Rozróżnia się także znaczenie związane z podniesioną łapą. Maneki-neko unoszący prawą łapkę zaprasza do siebie pieniądze oraz szczęśliwe zrządzenie losu, zaś unoszący lewą – klientów i gości. Obie łapki w górze symbolizują czuwanie i ochronę danego miejsca, a w przypadku breloczków i zawieszek opiekę nad ich posiadaczem.

Legenda Kota Szczęścia

Z Maneki-neko wiąże się wiele legend. Jedną z najważniejszych jest opowieść wiążąca się ze świątynią Gotokuji, znajdującą się w dzisiejszych czasach na przedmieściach Tokio. Pewien oddany mnich podupadającej wtedy świątyni postanowił przygarnąć kota. Nadał mu imię Tama – czyli Kulka i wziął pod swoją opiekę. Dokarmiał go, póki jeszcze miał się czym podzielić, a kiedy nie był już w stanie zapewnić mu pożywienia, kot musiał zacząć radzić sobie sam. Tama wybrał się więc na przechadzkę w poszukiwaniu jedzenia. Nim jednak udało mu się natrafić na coś jadalnego, zatrzymał się na codzienną kocią toaletę.


Niedaleko w cieniu drzewa zatrzymał się senior lokalnego rodu, Ii Naosuke wraz ze swoją świtą. Zbierało się na burzę, więc jego ludzie szukali schronienia dla głowy rodziny. Kiedy zauważyli myjącego się kota, którego gesty przypominały nieco japońskie przywoływanie, skuszeni widokiem podeszli w stronę zwierzęcia. Legenda głosi, że w momencie, gdy wszyscy oddalili się od drzewa, trafił je piorun. Ii Naosuke odczuwał głęboką wdzięczność za uratowanie mu życia, co przypisywał opatrzności i siedzącemu nieopodal kotu. W zamian wziął on świątynię Gotokuji pod opiekę, ratując ją od upadku a Tama – od teraz najprawdziwszy Maneki-neko, stał się ważną częścią historii tego miejsca i zasłużonym pierwowzorem dla uroczych, japońskich figurek.